Transport brengt niet alleen goederen in beweging, maar redt mensenlevens

Een chauffeur uit Friesland, een trailer vol hulpgoederen en 1.600 kilometer voor de boeg. Nederlandse vrijwilligers rijden wekelijks met vrachtwagens naar Oekraïne. Voor duizenden Oekraïners is dat het verschil tussen stilval en doorgaan. Sectorinstituut Transport en Logistiek (STL) reisde mee met een konvooi van Stichting De Friese Rijders om te zien hoe die levenslijn werkt.

Deel deze pagina

De rit: 1.600 kilometer rijden om levens te redden

Vrijdagochtend melden we ons in Haulerwijk. Vrijwilliger en beroepschauffeur Teun van der Vaart leidt de rit. Na een briefing over vrachtpapieren en douaneprocedures vertrekken we richting Oekraïne.

Chauffeur Teun legt uit waarom hij dit doet. “In mijn woonplaats Buitenpost worden Oekraïense vluchtelingen opgevangen. Dat raakte me en ik wilde iets voor hen doen. Maar wat? Toen zag ik een oproep van de Friese Rijders dat ze chauffeurs nodig hadden. Ik dacht meteen; zo kan ik mensen in nood helpen, en heb mij aangemeld als chauffeur bij de stichting.”

De eerste dag rijden we via Groningen, Bremen, Hannover en Berlijn naar de Poolse grens bij Cottbus/Trzebiel. Rond half één ’s nachts gaan de gordijnen dicht aan de Poolse grens. Zaterdagochtend om zeven uur rijden we verder naar Oekraïne.

Vrijwilligers van humanitaire hulporganisatie De Friese Rijders zwaaien de chauffeur voor vertrek naar ternopil

Een Oekraiense militair bekijkt een doos met hulpgoederen

Wachten aan de Oekraiense grens

De rit door Polen verloopt soepel. Het valt ons op hoe mooi Polen is. Modern en een fantastisch aangelegde snelweg. Er wordt wel eens gezegd dat Polen het nieuwe Duitsland is. En dat geloven we graag. Wat een prachtig land! Logistiek is hier erg belangrijk, want langs de snelweg staan ontelbaar veel distributiecentra. Maar als we dichter bij de Oekraïense grens komen, wordt het anders.

Bij Pools-Oekraïense grensovergang Krakovets staat namelijk een enorm lange file. ”Ik loop naar de douane om te kijken of we voor mogen dringen. Nederlandse chauffeurs hebben een hekel aan wachten,” lacht de Friese Teun.

Helaas is dit niet het geval. Humanitair vervoer mag wel gebruik maken van de prioriteitsstrook, maar de wachttijd loopt op tot 4,5 uur. Niet alleen vanwege de oorlog, want we zien hier goed het verschil tussen een goed ontwikkeld land als Polen en een minder ontwikkeld land als Oekraïne. Aan de Poolse kant verloopt alles digitaal; aan Oekraïense kant zijn er ouderwetse stempels, bonnetjes en meerdere controleposten. Het personeel helpt goed, maar het controleren van alle papieren kost enorm veel tijd. Het is inmiddels rond middernacht als alle papieren zijn gecontroleerd. Rijden in de nacht wordt afgeraden, en dus we overnachten kort over de grens. De volgende ochtend volgt het laatste stuk naar Ternopil.

Soms moet je echt even puzzelen hoe je iets aanpakt. Juist dat maakt het leuk.

Teun van der Vaart, Vrachtwagenchauffeur

Oorlog en vooruitgang

Zondagochtend vertrekken we naar Ternopil, een stad aan een groot meer in West-Oekraïne. Ternopil ligt in het relatief rustige gedeelte van Oekraïne tussen de steden Lviv en Kiev. Teun is hier voor de derde keer. “De oude eenbaansweg is verbreed en opnieuw geasfalteerd. Je ziet nieuwe warehouses en distributiecentra. Ondanks de oorlog is er vooruitgang.”

De stad zelf oogt op een zonnige zondag verrassend normaal: volle terrassen, een toeristentreintje, en een drukke winkelstraat. Maar toch is de oorlog ook hier zichtbaar. In de ‘straat van de gesneuvelde soldaat’ hangen portretten van omgekomen soldaten en we zien meerdere gebombeerde gebouwen. In het hotel wijst onze Oekraïense gids Vitaly de schuilkelder aan en laat ons een waarschuwingsapp installeren. Nu wordt het ons wel duidelijk; Dit is geen reguliere werkreis.

emotionele momenten tijdens het uitdelen van noodpakketten

Vrijwilligerswerk in Oekraine middels Transport

Lossen, sorteren, door naar het front

Maandagochtend lossen we de hulpgoederen bij de Oekraïense partner Open Door Foundation. Een deel gaat de opslag in; een ander deel vertrekt direct naar frontgebieden. Militairen en hulpverleners staan al klaar met busjes. De pallets bevatten voedselpakketten, medische goederen, noodgeneratoren en visnetten die straten afschermen tegen drones.

Taras, militair bij de artillerie, haalt pakketten op voor gezinnen aan de frontlinie en voor zijn eenheid. “De hulppakketten zijn onmisbaar,” zegt hij. “Ik ben zelf ook blij met luiers; ik heb net een zoontje gekregen,” vertelt hij trots.

Generatoren zijn zeer gewild door aanvallen op het elektriciteitsnet. “Zonder stroom valt de zorg en het dagelijks leven stil,” zegt een logistiek coördinator. “Met een generator laad je apparatuur op, houd je communicatie in de lucht en help je gezinnen.”

Meerdaagse ritten in de transport en logistiek

Kies jouw route

Wil je verschil maken en levens redden? Kom dan werken in de logistiek. Logistiek is de motor achter elke hulpactie: van magazijn tot planning en van document tot rit. Op wereldteam.nl ontdek banen en verhalen uit de praktijk. Kies jouw route, stap in en maak impact.

Ik weet mijn route!

Zorginstellingen op het randje

De rest van de week bezoeken we instellingen en getroffen gezinnen in de regio Ternopil. Bij een opvangcentrum voor blinden, niet ver van de Wit-Russische grens, zijn bijna 1000 mensen vrijwel volledig afhankelijk van hulp. De maandelijkse overheidsbijdrage van nog geen 55 euro is te weinig. De pakketten uit Friesland vullen het gat tussen steun en dagelijkse nood.

In Skalat draait een ziekenhuis met ruim 100 bedden vooral op donaties. Op een afdeling herstelt Sascha, een soldaat die bij een raketaanval zijn onderbeen verloor en zwaar hoofdletsel opliep. “Voor behandeling is het beter als hij in een grotere kliniek was geweest,” zegt de arts. “Tot die tijd zijn schenkingen en medische goederen uit het westen letterlijk van levensbelang. Dankzij ingezamelde medische hulpmiddelen van De Friese Rijders houden we stand en doen we wat we kunnen.”

Vakmanschap achter de schermen

Zonder logistiek komen medische goederen nergens. Wie de rijen dozen en noodpakketten ziet, onderschat snel het werk erachter schuil gaat: plannen, bundelen, etiketteren, douanedocumenten regelen, afstemmen met partners, routes aanpassen aan dreiging en defecte infrastructuur. Dat gebeurt met een klein budget en vrijwilligers. Het is logistiek vakmanschap. Chauffeurs, planners, loodsmedewerkers en coördinatoren vormen samen één keten. Met hen blijven gezinnen warm, draait de zorg en komen pakketten waar de nood het hoogst is. Zonder logistiek is noodhulp slechts een stapel dozen in een loods.

Een beroep met directe impact

Wat begon als een spontane rit, groeide uit tot een professionele logistieke keten. Arnaud Dijkstra, oprichter van De Friese Rijders, reed in 2022 na één telefoontje naar de grens om vluchtelingen op te halen. Drie jaar later is deze spontane hulp vervangen door een vaste stroom goederen. Vanuit een hub in Haulerwijk zamelen vrijwilligers goederen in, sorteren ze en maken ze pakketten voor ziekenhuizen, zorginstellingen, opvangcentra en scholen. Met lokale hulporganisaties, overheid, politie en defensie gaan die pakketten tot diep in frontgebied. Volgens de stichting zijn inmiddels meer dan een miljoen mensen geholpen.

Voor logistieke helden als Teun is dit de drijfveer om door te gaan. “Je ziet wat je doet,” zegt Teun. “Je vertrekt met een volle trailer en ziet die spullen later in een ziekenhuis of bij een familie thuis. Dan besef je: dit vak brengt niet alleen goederen in beweging, maar redt mensenlevens.”